Bugün 25 Kasım; Bir insan hakları ihlali olan kadına şiddet, küresel bir problem olarak varlığını sürdürüyor. İstatistiklere göre Türkiye’de ve dünyada her üç kadından biri şiddete maruz kalıyor. Bu duruma dikkat çekmek ve şiddete karşı duyarlılığı artırmak için her yıl 25 Kasım günü tüm dünyada  “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü” olarak kutlanıyor.   25 Kasım 1960 günü, Dominik Cumhuriyeti'nde diktatörlüğe karşı mücadele ederken gözaltına alınan Patria, Minerva ve María Teresa Mirabel kardeşlerin işkence edilmiş cansız bedenleri bir uçurumun dibinde bulundu. Bir yıl sonra diktatörlük son bulsa da kadına yönelik şiddet artarak devam etti ve 1981 yılında Kolombiya’nın başkenti Bogota’da toplanan Birinci Latin Amerika ve Karayip Kadınlar Kurultayı’nda 25 Kasım, ”Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Ve Uluslararası Dayanışma Günü” olarak kabul edildi. Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde devletlerin sorumluluk üstlenmesi ihtiyacı doğrultusunda Birleşmiş Milletler 17 Aralık 1999 tarihinde toplanarak 25 Kasım’ı “Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması İçin Uluslararası Mücadele Günü” olarak ilan etti. Ancak ne yazık ki kadına yönelik şiddet ortadan kaldırılamadığı gibi artarak devam ediyor. Ulaşılabilen verilere göre 2024 yılının ilk 10 ayında 263 kadının ölümü şüpheli olmak üzere en az 347 kadının öldürüldüğü coğrafyamızda kadınlar büyük bir tehdit altında. Risk altındaki kadın grupları içinde ise, mahpus kadınlar yüksek risk grubunda yer alıyorlar. Nitekim bugün hapishanelerde her geçen gün daha fazla kadın mahpus ayrımcılığa, işkenceye, kötü muameleye, cinsel şiddete maruz kaldığını söyleyerek bu şiddetin önlenmesi için yardım istiyor.

Kocaeli/Kandıra 1 Nolu F tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanede şüpheli bir ölüm olarak görülen ve hapishane yetkililerinin intihar iddiası ile yaşamından olan Garibe Geze , mahpus kadınlara yönelik şiddetin en yakın kurbanlarından biri olarak kayıtlara geçmesinin üzerinden üç yıl geçti ki; 1 Ekim 2024 gecesi ise Mardin E tipi hapishanesinde ‘intihar girişiminde’ bulunduğu iddia edilen Mizgin Acar’da hayatını hapishane de kaybeden kadın  mahpuslardan biri olarak kayıtlara geçti. Özellikle kadın hasta mahpusların tedavi ve sağlığa erişiminde şiddeti de içeren cinsiyet ayrımcılığına dayalı politika ve uygulamaların yol açtığı ciddi sorunlar çözüme kavuşturulmayarak hem sağlık hem de yaşam hakları tehdit ediliyor.

661. F OTURMASI’nda bu hafta, bütün hasta kadın mahpusları temsilen Muhlise Karagüzel, Hanife Arslan ve Besra Erol ’un sağlık durumlarını paylaşırken, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü vesilesi ile hapishanelerde tutulan kadınlara, LGBTİ+’lara yönelik cinsiyet ayrımcılığı içeren politika ve uygulamalara dikkat çekmek, hasta, yaşlı, engelli, küçük çocuğu bulunan kadın mahpusların yeterli tedavi ve bakıma erişebilmelerinin önündeki engellerin kaldırılmasını ve serbest bırakılmalarını istemek üzere buluştuk.

Muhlise Karagüzel; Halen Diyarbakır Kadın Kapalı Hapishanesinde tutulan Karagüzel;  Barış annesi olarak faaliyetlerini sürdürürken 2019’da tutuklandı. Karagüzel,  tutuklandıktan sonra 3 kez üst üste kalp krizi geçirdi ve kalp, şeker, diyabet, hipertansiyon, astım boyun ve bel fıtığı hastalıkları vardır, kan şekeri çok yükseldiği için günde 4 defa insülin iğnesi yapılmakta, Şeker yüksekliği gözlerine ve böbreklerine zarar vermiş olduğu için şiddetli ağrılar çekmekte, astım hastalığına bağlı olarak da nefes almakta zorlanmak da ve uyuyamamaktadır. %90 engelli raporu bulunan Karagüzel için diyet beslenme gerekmesine rağmen bu ihtiyacı karşılanmamakta bu da sağlık sorunlarını arttırmaktadır. Son olarak Tedavi olabilmesi için infazı 2 kez ertelenen ve İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) hasta mahpuslar listesinde yer alan Muhlise Karagüzel, Muş Savcılığı’nın hakkında yakalama kararı çıkarması ardından Diyarbakır’da oğlunun evinde gözaltına alınarak, adliyeye getirildi. Buradaki işlemlerin ardından Karagüzel kalan 1 yıla yakın cezasının infazı gerekçesiyle Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’ne götürüldü. _Karagüzel, hakkında yapılan infaz erteleme başvurusunun reddedilmesi ardından yakalama kararı çıkarıldı.

Hanife Arslan; Halen T tipi hapishanesinde tutulan 80 yaşında ağır hasta bir mahpustur. Hanife Arslan Koah, mide ülseri, diyabet, kalp ve yüksek tansiyon hastası olup, eklemlerde sıvı azalmasına bağlı yoğun ağrı ve ileri düzeyde hareket güçlüğü çekmektedir, geçirdiği Covid-19 sonrasında akciğerlerinde oluşan hasar nedeniyle de nefes almakta zorlanmaktadır. Bu hastalıklarına eklenen yaşlılığa bağlı sorunları ile olumsuz hapishane koşullarında yaşamını sürdürmeye çabalayan Hanife Arslan, kişisel bakımını dahi başkalarının yardımı ile yapabilmektedir.

Besra Erol; Halen Elazığ Kadın Kapalı hapishanesinde tutulan Besra Erol 65 yaşındadır, bel fıtığı, siyatik, yüksek tansiyon ve yüksek göz tansiyonu olup, bel fıtığı nedeniyle dışarıdayken 2 defa ameliyat olmasına rağmen sürekli ağrı çekmekte, yürümekte zorlanmakta ve görme kaybını tamamen kaybetme riski ile karşı karşıya bulunmaktadır.

Muhlise Karagüzel, Hanife Arslan ve Besra Erol gibi kadın hasta mahpus listemizde yer alan  Hatice Onaran, Tenzile Acar, Özge Özbek, Fatma Tokmak, Aysun Şahin, Hatice Yıldız, Bese Özer,  Diren Yaşa, Fadime Coşar, Fatma Demir, Eylem Baş, Güneş Tekin, Havva Ak, Mesude Pehlivan, Saime Afşin, Seval Yaprak, Şükran Avşar, Yasemin Karadağ, Zeliha Bulut, Dilek Öz, Elif Yaş, Laleş Çeliker, Süreyya Bulut, Burcu Çınar, Cemray Baş, Deniz Tepeli, Derya Moray, Gönül Erdoğan, Helin Öncü, İpek Ciğredaş, Lorin İnanç, Nazlı Çatpınar, Nihal Altuntaş, Nurhan Yılmaz, Özlem Taşdemir, Özlem Yavuz, Selma Üstündağ, Serpil Cabadan, Sevgi Saymaz, Songül Yıldırım, Şivekar Ataş, Şükran Aydın, Türkan İpek, Yeliz Türkmen, Hazine Alçı, Jiyan Erdinç, Kamile Kayır, Ruhşan Bozan, Felek Gün, Dilan Saruhan, Delal Taşdemir, Melek Akgün, Fadime Çelebi, Leyla Aygün, Zeynep Genlioğlu’ da  dahil 55 kadın mahpus ağır hastalıkları ile Marmara bölgesi hapishanelerinde yaşam mücadelesi veriyor.

661. F OTURMASI kapsamında, *BÜTÜN KADIN HASTA MAHPUSLARIN SERBEST BIRAKILARAK, SAĞLIK VE YAŞAM HAKLARININ KORUNMASI için yetkilileri göreve, kamuoyunu duyarlılığa çağırıyoruz.

* KADIN MAHPUSLARA ŞİDDETE SON !

* HASTA MAHPUSLAR SERBEST BIRAKILSIN !

* TEDAVİ HAKTIR ENGELLENEMEZ !

                  İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu